Viêm gan do virus gây tử vong nhiều hơn bệnh sốt rét lao hoặc HIV

Một nghiên cứu mới đây cho biết viêm gan do virus đã trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Bệnh tồn tại với 5 dạng - A, B, C, D và E, được truyền qua các chất dịch cơ thể hoặc trong viêm gan A và viêm gan E lây truyền qua thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm phân.

Các nhà khoa học tại Trường Cao đẳng Imperial London và Đại học Washington đã xem xét dữ liệu của 183 quốc gia thu thập từ năm 1990 đến năm 2013. Đa số các trường hợp tử vong (96%) là do viêm gan B và C gây tổn thương gan (xơ gan), và ung thư gan. Các triệu chứng bao gồm mệt mỏi, vàng da, buồn nôn, tuy nhiên ở nhiều người nhiễm trùng là triệu chứng ít gặp - vì vậy họ không biết bị nhiễm bệnh cho đến khi phát triển các biến chứng nghiêm trọng.

Các nhà nghiên cứu thấy rằng tử vong do viêm gan virus tăng 63% trong 23 năm qua. Tử vong do viêm gan virus ở các nước thu nhập cao và trung bình cao hơn so với ở các nước thu nhập thấp. Họ cho rằng gánh nặng bệnh tật chung hiện nay phân bố đồng đều giữa các quốc gia có thu nhập cao và quốc gia có thu nhập thấp.

Theo một nghiên cứu năm 2015 của Viện Đánh giá Sức khỏe, trong năm 2013, trên toàn thế giới có 1,45 triệu người tử vong vì bệnh viêm gan, so với 1,3 triệu người tử vong vì AIDS, 1,4 triệu người tử vong vì lao và 855.000 người tử vong vì sốt rét.

Trong khi tử vong do nhiều bệnh truyền nhiễm  như lao và sốt rét, đã giảm kể từ năm 1990, thì tử vong do viêm gan virus đã tăng lên. Mặc dù có những phương pháp điều trị hiệu quả và vắc-xin phòng viêm gan virus,  nhưng rất ít kinh phí đầu tư cho lĩnh vực này đặc biệt là so với các bệnh sốt rét, HIV/AIDS và lao.

Trong nghiên cứu này, các tác giả đã phân tích dữ liệu từ nghiên cứu Gánh nặng bệnh tật toàn cầu - một dự án liên tục thu thập dữ liệu từ khắp nơi trên toàn thế giới. Họ đánh giá các trường hợp tử vong do 4 virus chính - A, B, C và E (viêm gan D chỉ lây nhiễm cho người đã nhiễm viêm gan B). Kết quả là tử vong do nhiễm trùng cấp tính, xơ gan và bệnh gan do viêm gan virus đã tăng 63%, từ 890.000 trường hợp trong năm 1990 lên 1,45 triệu trường hợp trong năm 2013. Hầu hết các trường hợp tử vong do viêm gan xảy ra ở Đông Á, và đa số các trường hợp tử vong trên toàn cầu là do viêm gan B và C. Một lý do giải thích cho số lượng lớn các trường hợp tử vong vì bệnh viêm gan B và C là những chủng này gây nhiễm trùng kéo dài nhưng có rất ít triệu chứng ngay lập tức. Do đó, bệnh có thể tiến triển âm thầm cho đến khi chúng gây tổn thương gan nghiêm trọng hoặc ung thư.

Ngoài những trường hợp tử vong liên quan đến viêm gan, các nhà nghiên cứu ước tính người bệnh sẽ bị giảm tuổi thọ đi nhiều năm. Tổng số tuổi thọ của bệnh nhân bị mất đi trong năm 2013 vượt quá 41 triệu. Hơn nữa, có hơn 870.000 năm trong đó người bệnh sống tàn tật liên quan đến viêm gan.

Tiem vacxin viêm gan có thể phòng ngừa được lây nhiễm bệnh.

Chúng ta có các công cụ để điều trị căn bệnh này như vắc-xin phòng viêm gan A và B, và các phương pháp mới điều trị viêm gan C. Tuy nhiên, giá của các loại thuốc mới nằm ngoài tầm với của bất kỳ quốc gia nào, giàu hay nghèo.

Nghiên cứu nnhấn mạnh rằng chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa để tìm ra các phương pháp điều trị viêm gan virus giá cả phải chăng và dễ tiếp cận.

BS. Tuyết Mai